ประวัติจังหวัดขอนแก่น

จังหวัดขอนแก่น เป็นจังหวัดที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดับที่ 5 ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นจังหวัดศูนย์ปฏิบัติการของกลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนกลาง เมืองขอนแก่นตั้งอยู่ในจุดที่ถนนมิตรภาพ (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 2) และทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 12 (ถนนสายเศรษฐกิจตะวันออกตะวันตก) ตัดผ่าน ซึ่งเป็นเส้นทางสำคัญในการเดินทางจากภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนกลางเข้าไปสู่ภาคเหนือตอนล่างที่อ าเภอหล่มสักจังหวัดเพชรบูรณ์และเดินทางเข้าสู่ประเทศลาวทางด้านทิศใต้ของลาว อาณาเขตทางทิศเหนือติดกับจังหวัดเลย จังหวัดหนองบัวล าภูและจังหวัดอุดรธานีทิศตะวันออกติดกับจังหวัดมหาสารคามและจังหวัดกาฬสินธุ์ทิศใต้ติดกับจังหวัดบุรีรัมย์และจังหวัดนครราชสีมา ทิศตะวันตกติดกับจังหวัดชัยภูมิและจังหวัดเพชรบูรณ์

คำขวัญประจำจังหวัด ขอนแก่น

พระธาตุขามแก่น เสียงแคนดอกคูน ศูนย์รวมผ้าไหม ร่วมใจผูกเสี่ยว เที่ยวขอนแก่น
นครใหญ่ ไดโนเสาร์สิรินธรเน่ สุดเท่เหรียญทองแรกมวยโอลิมปิก

ตราประจำจังหวัด

เป็นรูปเจดีย์เก่าครอบต้นมะขาม เรียกว่า เจดีย์ขามแก่น ซึ่งเป็นปูชนียสถานที่สำคัญแห่งหนึ่งของจังหวัด มีเรื่องเล่าต่อๆกันมาว่าครั้งหนึ่งต้นมะขามใหญ่ถูกตัดโค่นลงไว้หลายปีกลับงอกงามมีกิ่งก้านสาขาขึ้นอีก ประชาชนถือว่าเป็นสิ่งมหัศจรรย์จึงพากันสร้างเจดีย์ครอบต้นมะขามนั้นไว้เรียกว่า เจดีย์ขามแก่น และถือเป็นปูชนียสถาน เคารพกราบไหว้ตั้งแต่นั้นมาจนถึงปัจจุบัน จึงได้นำมาเป็นตราประจำจังหวัด ต่อมาคำว่า ขามแก่น ก็เพี้ยนเป็น ขอนแก่น

ดอกไม้ประจำจังหวัด

ชื่อ :: ดอกราชพฤกษ์
ชื่อสามัญ :: Golden Shower Tree, Purging Cassia
ชื่อวิทยาศาสตร์ :: Cassis fistula Linn.

ต้นไม่ประจำจังหวัด

ชื่อ :: ชัยพฤกษ์
ชื่ออื่นๆ :: กัลปพฤกษ์
ชื่อวิทยาศาสตร์ :: Cassia bakeriana Craib

ข้อมูลทั่วไป

ที่ตั้งและพื้นที่

จังหวัดขอนแก่น ตั้งอยู่ระหว่างเส้นรุ้งที่ 15 – 17 องศาเหนือ และเส้นแวงที่ 101 – 103 องศาตะวันออก ซึ่งอยู่บริเวณตอนกลางของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ห่างจากกรุงเทพมหานคร 445 กิโลเมตร  มีพื้นที่ 10,885.99 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 6.8 ล้านไร่  ภูมิประเทศเป็นพื้นที่ราบ มีลักษณะสูงต่ำสลับเป็นลูกคลื่นลาดเทไปทางทิศตะวันออกและทิศใต้  มีที่ราบลุ่มแถบลุ่มน้ำชีและลุ่มน้ำพอง พื้นที่สูงกว่าระดับน้ำทะเลปานกลางเฉลี่ย  100 – 200 เมตร

อาณาเขต

• ทิศเหนือ         – ติดกับจังหวัดอุดรธานี เลย และหนองบัวลำภู
• ทิศใต้            – ติดกับจังหวัดนครราชสีมา และบุรีรัมย์
• ทิศตะวันออก    – ติดกับจังหวัดกาฬสินธุ์ และมหาสารคาม
• ทิศตะวันตก     – ติดกับจังหวัดชัยภูมิ  และเพชรบูรณ์

การปกครอง

• อำเภอ จำนวน 26 อำเภอ  
• ตำบล จำนวน 198 ตำบล
• หมู่บ้าน จำนวน 2,331 หมู่บ้าน
• ชุมชน จำนวน 389 ชุมชน

(ที่ทำการปกครองจังหวัดขอนแก่น ณ วันที่  31  ธันวาคม  2554)

องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น –  จำนวน 225 แห่ง ประกอบด้วย

• องค์การบริหารส่วนจังหวัด จำนวน 1 แห่ง 
• เทศบาล จำนวน 75 แห่ง (เทศบาลนคร จำนวน 1 แห่ง)
• เทศบาลเมือง จำนวน 6 แห่ง
• เทศบาลตำบล จำนวน 68 แห่ง
• องค์การบริหารส่วนตำบล จำนวน 149 แห่ง  

(ที่มา : สำนักงานท้องถิ่นจังหวัดขอนแก่น 2555)
ประชากรของจังหวัดขอนแก่น ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2563 จำนวน 1,794,531 คน
(ที่มา อบจ.ขอนแก่น)

เส้นทางคมนาคม

• ทางรถยนต์ มีทางหลวงแผ่นดินผ่านพื้นที่จำนวน 7 สาย ได้แก่
  • ทางหลวงหมายเลข   2 : สระบุรี-นครราชสีมา-ขอนแก่น-อุดรธานี-หนองคาย
  • ทางหลวงหมายเลข  12 : ขอนแก่น-เพชรบูรณ์
  • ทางหลวงหมายเลข  23 : แยกจากทางหลวงหมายเลข 2 ผ่านอำเภอบ้านไผ่ (ขอนแก่น) – มหาสารคาม
  • ทางหลวงหมายเลข 201 : ขอนแก่น-ชัยภูมิ-เลย
  • ทางหลวงหมายเลข 207 : ขอนแก่น-บุรีรัมย์
  • ทางหลวงหมายเลข 208 : ขอนแก่น-มหาสารคาม
  • ทางหลวงหมายเลข 209 : ขอนแก่น-กาฬสินธุ์
• ทางรถไฟ เส้นทางจาก กรุงเทพฯ-หนองคาย ขนานกับทางหลวงหมายเลข 2 หรือถนนมิตรภาพ ผ่านอำเภอในเขตพื้นที่  คือ อำเภอพล บ้านไผ่ บ้านแฮด เมืองขอนแก่น น้ำพอง และเขาสวนกวาง
• ทางเครื่องบิน มีท่าอากาศยานพาณิชย์ 1 แห่ง ห่างจากตัวเมือง 8 กิโลเมตร เส้นทางบินกรุงเทพฯ -ขอนแก่น- กรุงเทพ ฯ ใช้เวลาเดินทางประมาณ 55 นาที

แผนที่จังหวัดขอนแก่น